De verdachten van de vergiftiging van de Russische ex-spion Skripal en zijn dochter waren op RT. Helaas stelde de streng ogende journaliste niet de vragen die ze had moeten stellen.
Rusland: een natie die voor vrede staat, vertelde Poetin een dezer dagen. Maar wel een natie die kampt met een zorgwekkend aantal vergiftigde staatsburgers. En nee, deze keer niet door illegaal gestookte wodka. Althans, als je de westerse media moet geloven. Rusland zelf ontkent dat er iets aan de hand is. Het Kremlin ontkent altijd alles. Wat er ook in de kranten staat. In Rusland gebeurt nooit iets. Noppes, nul, nada. Het is een paradijs, vrij van zonden, een land van vrede, voorspoed, geluk en louter fijne mensen.
De mannen van Skripal
Ook Russen die de grens oversteken doen geen vlieg kwaad. Nooit. Nou ja, behalve zij die vergiftigd worden. Dat zijn geen ware Russen, maar huursoldaten van de CIA. Maar dát ze vergiftigd worden, is nooit de schuld van andere Russen die de grens oversteken. Zelfs niet als ze bijna aan de voordeur van het slachtoffer op de foto worden gezet.
Neem nu die twee mannen die een miezerig weekendje in maart uitkozen om, banjerend door blubbersneeuw, het pittoreske Salisbury te bezoeken. Hun paspoorten en vliegtickets spreken van Petrov en Boshirov. De Britse autoriteiten twijfelen aan die naam, maar de mannen zeggen dat ze echt zo heten. Al zijn ze ook weer niet zo overtuigd van hun eigen identiteit dat ze hun paspoorten wilden laten zien aan een journaliste van RT, nochtans een officieel propagandakanaal van het Kremlin. Dat weigerden ze. Waarom? RT vroeg er niet naar, voor zover we weten. Als officieel propagandakanaal van het Kremlin stel je sommige vragen beter niet, zoals we later zullen zien.
De Britse regering is er zeker van: Petrov en Boshirov vergiftigden in Salisbury de vroegere Russische spion Skripal en zijn dochter. Het zenuwgas dat ze op de voordeur van Skripals woning smeerden zat in een flesje Nina Ricci-parfum. Belachelijk, meenden de mannen op RT. Welke echte vent heeft nu vrouwenparfum in zijn bagage? En Petrov en Boshirov zijn echte venten. Laat daar geen misverstand over bestaan. Geloof maar niet dat ze in hun Londense hotel in een eenpersoonsbed sliepen. Ze hadden een tweepersoonskamer. Dat de Britten foto’s van een eenpersoonsbed toonden, bewees alleen maar dat alle beschuldigingen uit de duim waren gezogen.
Een dikke jack bij 21 graden
Met de militaire geheime dienst van Rusland hadden ze natuurlijk niks te maken. Het was een volkomen onschuldig citytripje naar Salisbury. Dat duurde wel maar twee uur. Maar ze hadden de kathedraal gezien. En er foto’s van gemaakt. Die we niet te zien kregen. Maar Borishov wist wel perfect op te sommen wat er in de eerste alinea van het Wikipedia-stukje over de kathedraal staat. Die kerk moet je eens gaan zien, hadden de mannen al vele malen van vrienden gehoord. Daarom, en alleen daarom gingen ze naar Engeland. De kathedraal van Salisbury schijnt in Rusland een heuse cultstatus te hebben.
En o ja, ze hadden nog geshopt in Londen. Oxford Street, zei Petrov, duidelijk een kosmopoliet. Alle kleren van toen hadden ze nog. Borishov was toevallig zelfs naar de RT-studio gekomen in hetzelfde gewatteerde jack dat hij in het winterse Salisbury droeg. RT bracht daarop een jas die erop leek in beeld. Een ietwat merkwaardig tussenshot.
Het was op de dag van de RT-opname 21 graden in Moskou. Typisch weer voor dikke gewatteerde jacks. Koukleumen, die Russen. En toch zaten ze, zonder jas, hard te zweten voor de camera. Zo erg dat de RT-dame de airco moest aanzetten. Aandoenlijk.
Frankrijk via de Mont Blanc
Reisjes maken deden de mannen wel vaker. Schijnbaar steeds samen. De RT-journaliste leek meer dan eens te willen suggereren dat de mannen homo’s waren. Iets wat in Rusland erger is dan beroepsmoordenaar. Wat voerden ze eigenlijk uit tijdens hun vele reisjes naar Zwitserland? Op die vraag waren ze kennelijk niet voorbereid. Vliegen naar Genève was perfect als je naar Frankrijk moest, wist Boshirov. De Mont Blanc was immers vlakbij.
Zijn kompaan murmelde iets van reisjes die half businesstrips, half pleziertjes waren. Ze gingen er producten bekijken. Nee, niet om te kopen. Terug thuis zouden ze wel zien hoe ze die naar Rusland konden krijgen. Want Petrov en Boshirov zijn zakenmannen. Vergis je niet. Ze doen iets in de fitnessindustrie, met biologisch actieve voedingssupplementen en micro-elementen, rapporteerde Petrov. Coaches, zei de dame van RT, waarop er instemmend werd geknikt. Het klonk vaag, maar dat hielden ze graag zo. Om hun klanten te beschermen.
Dat ze nu als toppers van de Most Wanted charts geen buitenlandse reisjes meer konden maken, zou bij andere internationale zakenjongens gauw tot de verzuchting leiden dat het Skripal-gedoe hen klauwen met geld kostte. Maar daar hoorden we deze twee niet over.
De toon van de interviewster van RT was streng. Boshirov klaagde dat het op een verhoor leek. Of hij daar ervaring mee had, vroeg de RT-dame niet. Ze vroeg wel meer niet. Want ondanks haar don’t mess with me-attitude vergat ze ook heel professioneel de belangrijkste vragen te stellen. Zoals: Wat deed dat zenuwgas op jullie hotelkamer? Waarom liepen jullie na aankomst in Salisbury regelrecht van de trein naar de allesbehalve toeristische woonwijk van de Skripals en níét naar die kathedraal, die in tegenovergestelde richting lag? Alleen een blinde loopt verkeerd, want de torenspits is te zien vanaf het station.
Bijna identieke paspoortnummers
De dame van RT meldt op de website van de tv-zender dat de mannen per se niet in de studio wilden worden geïnterviewd, maar in het kantoortje van de journaliste. En daar mocht van hen maar één camera bij zijn. Merkwaardige eisen voor doodgewone burgers die geen ervaring hebben met de media. Ook daar had wel een vraagje over mogen worden gesteld.
Zoals ook over de ontdekkingen die de iets kritischer Russische verslaggevers van de website Fontanka deden. Zij constateerden dat de paspoortnummers van de twee mannen slechts één getal van elkaar verschilden. En dat ze vóór hun vertrek naar Engeland bij Aeroflot retourtickets hadden gekocht van Londen naar Moskou voor zowel 4 als 5 maart. En dat in het Moskouse appartement waar Boshirov officieel zou wonen, in werkelijkheid een bejaarde vrouw haar domicilie had. Haar buren hadden nooit een man in haar omgeving opgemerkt.
Fontanka wist ook dat de twee mannen, althans de houders van de paspoorten, tussen september 2016 en maart 2018 niet alleen Genève bezochten, maar ook Amsterdam, Milaan en diverse malen Parijs. Petrov was in zijn eentje begin 2017 al eens in Londen, op de dag precies een jaar voor de moordpoging op de Skripals.
Poetin zei het al: doodgewone burgers. Maar grotendeels onzichtbaar op sociale media. Boshirovs profiel op de Russische Facebook-tegenhanger VKontakte telt volgens Fontanka slechts één vriend. Petrov? Nee, een meisje uit Oekraïne. Toch geen homo’s?